Burgerberaad organiseren: 4 tips van ervaringsdeskundigen

Een Burgerberaad is een middel om inwoners actief te betrekken bij besluitvorming. Een Burgerberaad is een door loting samengestelde groep burgers (100 – 150) die aanbevelingen over beleid doet. Zo helpen burgers de gemeentelijke overheid beslissingen te nemen over complexe onderwerpen. 

Spectrum adviseert gemeenten bij participatiebeleid en ondersteunt samen met G1000.nu, Bureau Burgerberaad en EMMA bij het voorbereiden en organiseren van een burgerberaad. Samen organiseerden zij een webinar over Burgerberaden. Remco van der Stoep van Stichting G1000.nu vertelde over de organisatie van een burgerberaad en de verschillende fases ervan. Programmamanager Marjolein Huijskes en projectleider Anouk van Engen van gemeente Rheden gaven een kijkje in de keuken van het afgeronde burgerberaad ‘Hoe wordt Rheden CO2-neutraal voor 2040?’

Webinar terugzien?

Hieronder delen we 4 tips van Remco, Marjolein en Anouk voor het organiseren van een succesvol burgerberaad.

Tip 2: Een representatieve groep bij elkaar krijgen vraagt meer dan een loting

Stichting G1000 heeft sinds 2014 op meer dan 30 plekken burgerberaden begeleid, onder andere in Rheden, Vliedberg, Zuid-Holland, Heerenveen en Zaanstreek-Waterland.

Remco van der Stoep merkt bij het organiseren van die burgerberaden dat het niet eenvoudig is om een precieze afspiegeling van de samenleving in de zaal te krijgen. Hoewel inwoners op basis van loting worden uitgenodigd, is het uiteindelijk aan de inwoner zelf om ja of nee te zeggen. Mensen die al vaker samengewerkt hebben met de overheid, of veel tijd hebben zijn sneller geneigd om mee te doen. Volgens Remco kan een tweede loting een oplossing zijn. “Loot nogmaals binnen de groep van de eerste loting en maak gebruik van gegevens over bepaalde kenmerken (bijvoorbeeld leeftijd en gender) die mensen bij hun aanmelding verstrekken.”

Dagvergoeding
Kosten kunnen een drempel zijn om aanwezig te zijn bij bijeenkomsten. Een dagvergoeding kan die drempel wegnemen. Let er wel op dat die vergoeding in verhouding is, bijvoorbeeld 50 euro voor een avondbijeenkomst en 75 euro voor een dagbijeenkomst. En dat de ontvanger deze vergoeding moet kunnen verantwoorden. Dit kan een complicatie zijn voor mensen met een uitkering.

Goede communicatie is belangrijk
Met goede communicatie bereik je ook de groep die in eerste instantie misschien niet op een uitnodiging voor een burgerberaad ingaat, stellen Anouk en Marjolein. Gemeente Rheden gebruikte regelmatig lokale media om informatie te geven over het burgerberaad. In wijken waar men minder snel meedoet aan een burgerberaad gingen ‘De opiniepeilers’ actief met inwoners in gesprek om hen uit te nodigen zich voor het burgerberaad op te geven.

Tip 4: Zorg voor een machtsvrije dialoog

Remco: "Voer het gesprek en niet een discussie of debat. Het burgerberaad is een machtsvrije dialoog. Dat betekent dat iedereen kan zeggen wat hij of zij vanuit eigen ervaring en beleving belangrijk vindt. Er is ruimte om naar elkaar te luisteren en elkaar te begrijpen – het gaat niet om een ander overtuigen van je gelijk.”

G1000 adviseert voor een burgerberaad een aantal spelregels:

·      Luister naar elkaar

·      Vermijd discussie

·      Oneens zijn mag

·      Maak ruimte voor elkaar

Voer het gesprek in kleine groepen, zodat iedereen daadwerkelijk aan het woord komt. Bij burgerberaden die G1000 begeleidt gaan deelnemers in opeenvolgende gesprekken samen op zoek naar wat ze gemeenschappelijk hebben. Eerst in groepen van 4 personen, daarna in groepen van 8. Zo kom je langzaam van de individuele beleving naar een gezamenlijk doel, en dat is het startpunt voor het volgende stadium van het burgerberaad.