De omgevingswet stelt participatie verplicht

Er speelt nog iets heel anders: de Omgevingswet verplicht overheden ook om belanghebbenden te betrekken bij de besluitvorming over een project of activiteit. Sterker nog, inwoners worden aangemoedigd om ook zelf met initiatieven te komen. Dus inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties praten mee of nemen zelf de regie. Kijk, dat vinden wij nou interessant!

Zand in de molen

Beslissen waar windmolens komen te staan, draagvlak krijgen voor zandwinning in het dorp, het inrichten van een recreatiegebied of verzet tegen de uitbreiding van een geitenboerderij. Het zijn voorbeelden die tot onze dagelijkse praktijk horen. Er ontstaat altijd wel een moment waarop de gemoederen verhit raken. Het is nu eenmaal complex om een beslissing te nemen waar iedereen mee kan leven. Voor je het weet zit er zand in de besluitvormingsmolen. Waarom gebeurt dat zo makkelijk?
 

Verwachtingen

Vaak is het van tevoren niet duidelijk voor partijen waar ze nu eigenlijk over mee mogen praten. Wanneer kun je iets inbrengen en hoeveel gewicht legt dat in de schaal? Gaat het alleen om meedenken of ook om meebeslissen? Een bestuurder die niet helder is over het proces kan op weerstand rekenen. Een bestuurder die een besluit niet goed motiveert, krijgt waarschijnlijk herrie. Er is altijd wel een groep belanghebbenden die het besluit ongelooflijk dom vindt. Verantwoorden helpt enorm bij de acceptatie van een beslissing.

Partijdigheid

Betrekken van belanghebbenden is voor een gemeente helemaal niet eenvoudig, want de gemeente is zelf ook partij in het besluitvormingsproces. Een partij die aanvankelijk vaak met het nodige wantrouwen bekeken wordt en krediet gaandeweg moet verdienen. Spectrum wordt niet voor niets vaak ingeschakeld om als neutrale partner de participatie met bewoners en belanghebbende partijen te organiseren. Als onpartijdige procesbegeleider kun je zowel weerstand als energie op de goede plek terecht laten komen.
 

Wat ik ervan vind?

Mensen zijn zo mondig, die komen wel eventjes vertellen wat ze ervan vinden en hoe het moet. Inderdaad, een kleine groep is mondig en kan ook best een zwaar stempel drukken in het verdedigen van hun eigen belang. Een grote groep bewoners is helemaal niet zo assertief. Wat ik ervan vind? Dat is toch niet zo belangrijk? Besef dat participatie ook voor bewoners een zoektocht is, die ze spannend vinden en waarin ze willen leren.

Alle stemmen gelden

Een goede beslissing nemen is niet een simpele kwestie van de meeste stemmen gelden. Want de minderheid die het er niet mee eens is of er last van krijgt, blijft ontevreden achter. Wat hebben deze mensen nodig om zich achter een keuze te scharen die niet de hunne is? Als het lukt om mensen met een minderheidsstandpunt mee te krijgen, of op zijn minst ‘gedoogsteun’ te krijgen, vergroot dat het draagvlak. Dat vraagt heel goed luisteren en op zoek gaan naar de tegengeluiden. Het kost tijd, maar betaalt zich uiteindelijk terug. En soms zijn de belangentegenstellingen te groot, maar dan heb je het op zijn minst geprobeerd.
Participeren kun je leren. We staan voor je klaar! 

* De invoering van de Omgevingswet iwordt keer op keer uitgesteld. De verwachting is nu dat de wet ingaat op 1 januari 2023.